België vanuit een ander perspectief

Hoe meer ik in het buitenland woon, hoe beter ik me kan distantiëren van België. Als je altijd in België gewoond hebt, is het moeilijk om je los te koppelen en de dingen die je als normaal beschouwt in vraag te stellen.

Na vele reizen en enkele jaren wonen in vreemde landen kwam ik tot de volgende inzichten:

Europa is compact. Veel Brazilianen zijn nog nooit in het buitenland geweest. Als je in Brazilië 1000 km reist kom je in een andere stad. In Europa heb je dan misschien al drie verschillende landen doorkruist. Als een Amerikaan of een Braziliaan naar Europa reist, maakt hij vaak een trip door gans Europa. Voor hem is Europa een lappendeken van verschillende culturen.

België is een vruchtbaar land. We klagen in België wel eens over het regenweer, maar beseffen we wel dat België daardoor heel groen is? Toegegeven, door bebouwing zijn groene zones schaars in België, maar ga eens in Djerba wonen, midden in de woestijn, waar droogte en zand je leefomgeving vormen. Ik denk dat je al snel wat meer appreciatie voor het Belgische klimaat krijgt.

Belgen zijn een gesloten volk. Toen ik net terug kwam uit Brazilië merkte ik hoe gesloten de sfeer in openbare ruimtes in België is. Of je nu op de trein, op de bus of in de wachtkamer van de dokter zit, meestal is er weinig interactie tussen onbekende individuen.

Als je in een tram tegen een onbekende begint te spreken doorbreek je vaak een stilte en kan iedereen meeluisteren. In Brazilië zijn die remmingen er niet. De sfeer is veel relaxter, je komt veel gemakkelijker in gesprek met vreemde mensen.

Dit is deels aan het klimaat te wijten. Als het in België zo tropisch warm als in Brazilië zou zijn zouden de mensen veel losser in omgang worden. Belgen leven meer binnenshuis.

In België heb je veel luxe en vrijheid. In Tunesië voelde ik me vaak beperkt in mijn vrijheden. Op internet had ik geen toegang tot Youtube. Ook  de pers en televisie waren gecensureerd. Als ik met een Islamitisch meisje op een feestje stond te praten werd ik voortdurend in het oog gehouden. Er waren weinig moderne faciliteiten voor recreatie (vb. cinema).

Sociale ongelijkheid is niet zo groot. We hebben een uitgebouwd sociaal zekerheidssysteem en toegang tot het onderwijs is voor iedereen gelijk. In Brazilië is er een onderscheid tussen publieke en private scholen.  De kwaliteit van private universiteiten is vaak beter en dit is tevens een plaats waar sociale netwerken worden uitgebouwd.  

Daarbij is er discriminatie op de arbeidsmarkt op basis van huidskleur en sociale afkomst. Iemand die geboren is in een favela, blijft meestal zijn hele leven in de favela wonen.

Als je de klassenmaatschappij van Brazilië gezien hebt, besef je pas hoe goed het is om in België geboren te zijn.  

Belgen zijn correct, georganiseerd en punctueel. Als er een gat in de straat is wordt dat zo snel mogelijk hersteld. In Brazilië of Mexico is dat vaak een kwestie van weken.

Als we een afspraak maken houden we ons eraan. In Afrikaanse of Latijns-Amerikaanse landen worden afspraken niet zo op de letter genomen. In Brazilië is het bijvoorbeeld normaal om een halfuur later op een afspraak te arriveren.

In Azemmour, een dorpje aan de kust van Marokko, vroeg ik eens de rekening in een theehuisje. De prijs kwam niet overeen met de menukaart. De kelner zei dat de prijs "veranderd" was. Zodoende moest ik hierover onderhandelen. Zoiets verwacht je niet België.

Ik denk dat we dat niet altijd beseffen, maar een grote deugd van de Belgen (e.a. West-Europeanen) is dat we betrouwbaar zijn. Dit heeft een Marokkaanse Belg eens tegen mij gezegd.

Enkele typische producten van België die in het buitenland vaak afwezig zijn: muziekfestivals, frituur, bruin brood, speculaas, peperkoek, zware bieren & een smos.

Toen ik in Mexico woonde had mijn zus een Sinterklaas-speculaas voor me meegenomen. Ik gaf een stuk aan de twee Mexicaanse bewakers van de poblado waar ik woonde. Ze hadden deze koek nog nooit geproefd en waren aangenaam verrast door de smaak.